قدسآنلاین- گروه استانها- مریم حسنوند: آیین گِل (خَرره)مالی در خرمآباد، سوگوارهای کهن است در لرستان که از دیرباز با مردم این سرزمین عجین شده.در گذشته رسم بر این بود که در مرگ عزیزان بهخصوص در سوگ جوانان یا بزرگان یک خاندان، مردان ایل و طایفه محاسن خود را گِل میمالیدند تا عمق اندوهشان را نشان دهند.
محاسن؛ (جمع حسن -جایگاه قسم راستین یک مرد- تقدس جان یک مرد مسن یا کهنسال) سمبل مردی و مردانگی بوده و اگر اندوهی بر جان مینشست، مردان گِل بر محاسن خود میکشیدند و در سوگ عزیز از دست رفته هوره یا نوحه سَر میدادند.
در آیین لرستان که ریشهای قدیمی، شاید به قدمت تمدن کاسیها داشته، چون شانه(کتف) را جایگاه بال، پیش از هبوط انسان میدانستند، در مرگ عزیزان بر شانهها نیز گل میگذاشتند، بدین معنا که؛
"در فقدانت ای عزیز گویی دوباره پر پروازم شکسته!"
این شیوه و آیین عزاداری البته به شکلی سادهتر در سوگ سیاوشان هم دیده میشود.
پس شیعهی لرستانی که در ایام محرم، به شیوهها و آیینهای مختلف هر شب این دهه را به سوگ نشسته. در صبح عاشورا گِل بر سر و شانه و محاسن میگذارد و با پای پیاده (گاهی پای برهنه) به یاد اسیران دشت کربلا، راهپیماهی میکند و بر سر و سینه میکوبد.
آیین خَرره (گِل) مالی، کم کم به شیوهای تکامل یافت که مردان و زنان تمام بدن خود را به گِل آغشته کرده و در عزای حسینی در کوچه و خیابان به صورت دسته و هیأت عزاداری راه افتاده و در نهایت در مرکز شهر تمام هیأتها گرد هم آمده و اجتماع عظیمی از عزاداران به شیوهای منظم، با احترام و تعصب خاص به خاندان پیامبر(ص)، امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) به عزاداری با شکوهی در شأن بزرگی شهیدان دشت کربلا برپا میشود.
این گِل با خاک مطهر و گلاب بهصورت پاکیزه و طاهر در حوضچههایی (توق) از صبح عاشورا در هر تکیه و هیأت، تهیه شده و عزاداران حسینی را مزین به آیین کهن سوگواری به شیوهی اجدادی و اصیل خود کرده.
ساز چمری یا چپی نواخته شده و تا نماز ظهر عاشورا این عزاداری به شیوهی خاص ادامه دارد.
نظر شما